Ik draai me naar haar toe. Nora zit naast mij op de bank, ze kijkt me met haar donkerbruine ogen bezorgd aan. Haar hond Leila liet me van alles weten. Dat ze van haar mensen houdt. Dat ze nog véél vaker naar buiten wil, ook al woont ze al praktisch buiten in een van de mooiste berggebieden van Europa. Ze is dol op al haar speelballen en kan eindeloos ravotten met de man in huis. Van Nora houdt ze ook. Heel veel. Maar er is iets tussen hen gekropen, iets wat de liefde een beetje tegenhoudt.
Nora wilde dat ik aan Leila vroeg hoe het met haar was. Want ze hadden al veel meegemaakt samen. Leila, een golden retriever met een vrolijk en zacht karakter, was nog maar een half jaar oud toen zij een verschrikkelijke botsing met een voorbij razende trein overleefde. De trein sloeg een deuk in haar schedel en het is een wonder dat ze er nog is. Leila liet mij zien en voelen dat dit voor haar een moeilijke tijd is geweest. Maar met behulp van een serie operaties door een kundige dierenarts, een lange revalidatie, liefdevolle zorgen van haar gezin en bijzonder veel veerkracht kwam ze er weer bovenop. Waar eerst haar linkeroog zat bevindt zich nu een groot litteken, maar dat is het enige dat je er aan de buitenkant nog van ziet. Leila’s gezondheid is ook niet meer zo goed door de naweeën van het ongeluk. Maar meestal geniet ze volop van het leven en deelt ze haar liefde gul met iedereen die het maar hebben wil.
Nora wil graag weten wat de reden is dat Leila in dit ongeluk verzeild raakte. Leila is er kort over: “Ongelukken gebeuren. Het gaat niet altijd zoals gepland.” Maar ze zegt ook dat er nu iets tussen haar en haar vrouw in staat, iets wat er eerst niet was, heel subtiel maar wel aanwezig. Dat ze zelf niet weet wat het is en waarom het er is, maar dat de vrouw nu minder dichtbij is. En ook dat Leila het accepteert, het is zoals het is. Haar liefde voor Nora is er niet minder om. Maar de volle blijheid samen delen, dat gaat niet meer zoals vroeger.
Nora is verbaasd. We praten nog wat verder over het ongeluk. Het is niet niks om te zien hoe een denderende trein je pup raakt en hoe het dier er daarna aan toe is. Nora was erbij toen het gebeurde en soms denkt ze dat zij zelf de oorzaak was van het ongeluk. Destijds voelde ze zich niet goed en daardoor had ze misschien te weinig aandacht voor Leila, had ze misschien niet goed genoeg opgelet. Of het ook echt anders was gelopen als zij zich op die dag anders had gedragen zal ze nooit weten. Nora vindt het heel erg van zichzelf, maar ze vindt het wel eens jammer dat Leila voor haar gevoel aan schoonheid heeft ingeboet, door het overduidelijke litteken op haar mooie kop.
Ik vraag haar of ze zichzelf heeft kunnen vergeven voor wat er is gebeurd. Want ik denk dat het hierom gaat. Nora’s schuldgevoel over het ongeluk zit in de weg van haar verbinding met Leila, het is minder open en vrij geworden. Het weerhoudt haar er ook van om de diepere schoonheid van het litteken te zien, het ultieme bewijs van de enorme helende kracht van Leila’s lichaam en geest. En van Leila’s zielskeuze om ondanks haar moeilijke en pijnlijke weg bij dit gezin te blijven, in plaats van over te gaan. Aan Leila ligt het niet, zij is nog steeds die liefdevolle, levenslustige en bijzondere hond die veel van haar vrouw houdt. Voor haar bestaat er niet zoiets als schuld. Het is gewoon gebeurd.
Nora kijkt me aan en haar ogen schieten vol. “Nee,” zegt ze, “dat heb ik nog niet gedaan. Ik heb daar niet zo bij stil gestaan, dat dat kon. Jeetje.” We praten nog even verder. Ze gaat er voor zichzelf iets mee doen. Een week later kom ik haar weer tegen. Stralend komt ze op me af. Ze is opgelucht: “Het was zo waar, wat je zei over mij en Leila. Ik voelde het zelf al vaker, en ik vroeg me wel eens af wat het was, want eerst was het er niet. Maar het was zo subtiel dat ik het niet kon benoemen. Nu heb ik er iets aan kunnen doen. Dank je wel.”
Het klinkt eenvoudig, jezelf vergeven. Maar degene die we meestal het moeilijkst kunnen vergeven zijn wij zelf. En daardoor blijven we langer doorlopen met twijfel, verdriet en boosheid dan goed voor ons is, op wie het dan ook gericht is. Ik ben blij dat Nora, na een goedmoedig duwtje van Leila, weer op een schuldvrije manier met zichzelf en Leila om kan gaan.
Schuld en vergeving
Als je je om welke reden dan ook schuldig voelt naar je dier, dan heeft dat direct een beperkende invloed op jullie verbinding en contact. Dit lijkt misschien tegenstrijdig, want schuldig voelen doe je meestal omdat je juist wilt dat het dier het goed heeft. Maar met je eigen schuldgevoel creëer je afstand tussen jou en je dier. Je hart gaat een stukje dicht. Hoe subtiel het ook is, je dier voelt het.
Bij vergeven gaat het niet over de ander maar over jou. Het is loslaten van de last die je met je meedraagt.
Dalai Lama (de 14e)
Kies je voor vergeving, dan betekent dit niet dat je goedkeurt wat er is gebeurd, of dat je het onder tafel veegt. Je accepteert wel dat het is gegaan zoals het is gegaan. Het is een keuze voor en vanuit liefde, voor jezelf of ook de ander. Je laat het oordeel los dat jij of iemand anders op dat moment iets anders had moeten doen of zijn. Strijd valt weg als je vergeeft, er ontstaat ruimte voor heling en werkelijk leren van wat er gebeurd is. En je kunt dus vanuit vrijheid, een nieuwe helderheid en meer liefde handelen.
En jij?
Voel jij je wel eens schuldig naar je dier? Omdat je het te weinig aandacht kunt geven, omdat het dier niet naar buiten kan, omdat het een ongeluk heeft gehad of misschien om iets heel anders? Of heb jij helemaal niets met schuldgevoelens. Leuk als je het me laat weten in een reactie op dit blog. En als je wilt weten wat je dier jou zelf wil vertellen over jullie situatie, of als je iets voor jezelf wilt doen en je eigen gevoelens eens onder de loep wilt nemen, neem dan gerust contact op voor een afspraak.
Oorspronkelijke gepubliceerd op 11 december 2016